PODGLĄD ATOMU
     
 

Nasze imiona


Polecenia:

1) W tabeli zamieszczono przykłady używanych w Polsce imion różnego pochodzenia. Dopisz do odpowiednich rubryk tabeli swoje imię i imiona Twoich bliskich (rodziny, przyjaciół). Jeśli nie znasz pochodzenia tych imion, poszukaj informacji w odpowiednich źródłach (słownikach, internecie).
2) Odszukaj informacje o polskich imionach innego pochodzenia – np. angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego.
Etymologia (dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów oraz zmiany ich znaczenia) polskich imion:
Lutosław – Lut (o)- ‘ostry, srogi’ oraz -sław ‘sława’,
Sławomir – Sławo- ‘sława’ oraz -mir ‘pokój’,
Bożydar – Boży- ‘boży’ oraz -dar ‘dar’; całość tłumaczy się ‘dar Boga, dany przez Boga’.
3) Uzupełnij zapis wyjaśniający etymologię następujących imion:
Bogusław –
Bogumiła –
Bronisław –
Świętomir –
Władysława –
4) Historia imion to ważne źródło wiedzy o historii i kulturze własnego narodu oraz kontaktach z innymi narodami. Odwołując się do wiedzy z historii, przygotuj notatkę o chronologii przyswajania imion w języku polskim.

Józef Bubak w Księdze naszych imion wyjaśnia pochodzenie i etymologię 1320 imion chrzestnych, które były lub są nadal używane w Polsce.
Hasło słownikowe zawiera następujące elementy:
  1. pochodzenie imienia,
  2. okres pojawienia się imienia w kulturze polskiej,
  3. popularność imienia,
  4. znane osoby, które nosiły to imię,
  5. formy imienia w innych językach,
  6. zdrobnienia,
  7. dzień imienin.

Na przykład imię Kasper pochodzi prawdopodobnie z języka perskiego od słowa gizbar ‘stróż skarbca, skarbnik’ lub jest skrótem imienia Gathasper ‘wspaniały’. Kasper to imię jednego z Trzech Króli. W Polsce pojawiło się w XIII wieku w różnych formach (np. Gaspar). Na wsi używa się najczęściej formy Kacper. Dziś imię to jest rzadko spotykane. Nosił je siedemnastowieczny poeta Kasper Twardowski i bohater „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego – Kasper Czepiec. Jednym ze znanych zdrobnień jest podhalańska forma Kaspruś. Kasper obchodzi imieniny 6 stycznia.
Opracowano na podstawie: J. Bubak, Księga naszych imion

5) W jaki sposób imię Kaspruś zostało uwiecznione w Zakopanym? Poszukaj informacji w internecie.
6) Kto jeszcze obchodzi imieniny 6 stycznia?
7) Wypisz znane postacie i bohaterów literackich noszących imiona:
a) Jacek,
b) Maria,
c) Stanisław.
8) Wypisz zdrobnienia swojego imienia. Zaznacz to, które lubisz najbardziej.
9) Czy w życiu publicznym dorośli powinni posługiwać się zdrobnieniami swoich imion? Dyrektor Gosia Kowalska? A może jednak Małgorzata Kowalska? Jakie obyczaje stosowane są w kraju, w którym przebywasz? Sformułuj krótką wypowiedź (około 100 słów) na ten temat.

Praca domowa:

Porozmawiaj z rodzicami o historii nadania Ci imienia. Przygotuj krótką opowieść lub skecz o tym wydarzeniu.
Korzystając z różnych źródeł dostępnych w sieci, zredaguj hasło słownikowe o swoim imieniu. Uwzględnij te elementy, które pojawiły się w omawianym na lekcji fragmencie słownika.


Tytuł: Nasze imiona
Opis skrócony: Informacja o pochodzeniu imion polskich jest punktem wyjścia do ćwiczeń słownikowych, wyjaśnienia pojęcia etymologia oraz rozmowy o uwarunkowaniach historycznych dziejów imion polskich i współczesnej obyczajowości – stosowania zdrobnień imion w życiu publicznym.
Autor(rzy): Joanna Zaremba
Hasła treści dane osobowe, imię, pochodzenie imienia, zdrobnienia, słowniki, etymologia
Uwagi metodyczne Zajęcia powinny mieć charakter swobodnej rozmowy o imionach. Ćwiczenia słownikowe można przeprowadzić w grupach (szczególnie rozszyfrowanie skrótów). Jeśli czas na zajęcia będzie zbyt krótki część dotyczącą zdrobnień można przeprowadzić w formie dyskusji.Zajęcia powinny mieć charakter swobodnej rozmowy o imionach. Ćwiczenia słownikowe można przeprowadzić w grupach (szczególnie rozszyfrowanie skrótów). Jeśli czas na zajęcia będzie zbyt krótki część dotyczącą zdrobnień można przeprowadzić w formie dyskusji.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 60
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 90

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci