Nasze imiona
| Polecenia: |
1) W tabeli zamieszczono przykłady używanych w Polsce imion różnego pochodzenia. Dopisz do odpowiednich rubryk tabeli swoje imię i imiona Twoich bliskich (rodziny, przyjaciół). Jeśli nie znasz pochodzenia tych imion, poszukaj informacji w odpowiednich źródłach (słownikach, internecie).
2) Odszukaj informacje o polskich imionach innego pochodzenia – np. angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego.
| Etymologia (dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów oraz zmiany ich znaczenia) polskich imion: |
Lutosław – Lut (o)- ‘ostry, srogi’ oraz -sław ‘sława’,
Sławomir – Sławo- ‘sława’ oraz -mir ‘pokój’,
Bożydar – Boży- ‘boży’ oraz -dar ‘dar’; całość tłumaczy się ‘dar Boga, dany przez Boga’.
3) Uzupełnij zapis wyjaśniający etymologię następujących imion:
Bogusław –
Bogumiła –
Bronisław –
Świętomir –
Władysława –
4) Historia imion to ważne źródło wiedzy o historii i kulturze własnego narodu oraz kontaktach z innymi narodami. Odwołując się do wiedzy z historii, przygotuj notatkę o chronologii przyswajania imion w języku polskim.
Józef Bubak w
Księdze naszych imion wyjaśnia pochodzenie i etymologię 1320 imion chrzestnych, które były lub są nadal używane w Polsce.
| Hasło słownikowe zawiera następujące elementy: |
- pochodzenie imienia,
- okres pojawienia się imienia w kulturze polskiej,
- popularność imienia,
- znane osoby, które nosiły to imię,
- formy imienia w innych językach,
- zdrobnienia,
- dzień imienin.
Na przykład imię Kasper pochodzi prawdopodobnie z języka perskiego od słowa gizbar ‘stróż skarbca, skarbnik’ lub jest skrótem imienia Gathasper ‘wspaniały’. Kasper to imię jednego z Trzech Króli. W Polsce pojawiło się w XIII wieku w różnych formach (np. Gaspar). Na wsi używa się najczęściej formy Kacper. Dziś imię to jest rzadko spotykane. Nosił je siedemnastowieczny poeta Kasper Twardowski i bohater „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego – Kasper Czepiec. Jednym ze znanych zdrobnień jest podhalańska forma Kaspruś. Kasper obchodzi imieniny 6 stycznia.
Opracowano na podstawie: J. Bubak, Księga naszych imion
5) W jaki sposób imię Kaspruś zostało uwiecznione w Zakopanym? Poszukaj informacji w internecie.
6) Kto jeszcze obchodzi imieniny 6 stycznia?
7) Wypisz znane postacie i bohaterów literackich noszących imiona:
a) Jacek,
b) Maria,
c) Stanisław.
8) Wypisz zdrobnienia swojego imienia. Zaznacz to, które lubisz najbardziej.
9) Czy w życiu publicznym dorośli powinni posługiwać się zdrobnieniami swoich imion? Dyrektor Gosia Kowalska? A może jednak Małgorzata Kowalska? Jakie obyczaje stosowane są w kraju, w którym przebywasz? Sformułuj krótką wypowiedź (około 100 słów) na ten temat.
| Praca domowa: |
Porozmawiaj z rodzicami o historii nadania Ci imienia. Przygotuj krótką opowieść lub skecz o tym wydarzeniu.
Korzystając z różnych źródeł dostępnych w sieci, zredaguj hasło słownikowe o swoim imieniu. Uwzględnij te elementy, które pojawiły się w omawianym na lekcji fragmencie słownika.